Beste Kajsa,
Als minister van Binnenlandse Zaken sprak je in de Burgemeester Dales lezing over onze Grondwet, de vrijheid die we in Nederland kennen en de noodzaak die te allen tijde waakzaam te verdedigen. Er ontstond fikse commotie rondom je kritiek op het rechtspopulisme van de FvD en de PVV. Daar is al veel over gezegd, ook door Bojan hier op Plebspraat, en daar wil ik hier niet meer op ingaan.
Ik wil je vertellen wat ik voelde bij de rest van je woorden. En omdat je in je lezing nadrukkelijk sprak over jezelf als minister, als moeder, als werkende vrouw, durf ik je hier met Kajsa en “je” aan te spreken. Van moeder tot moeder, van liberaal tot liberaal, van in vrijheid opgegroeide vrouw tot in vrijheid opgegroeide vrouw.
Wat ik bij de lezing voelde was verdriet. Om wat in mijn ogen een grote omissie was, in een verhaal dat ik – voor wat je wél zei – wel kan onderschrijven in je waakzaamheid voor bepaalde rechtspopulistische ideeën. Geen misverstand daarover.
Het was wat je niet zei, dat me pijn deed.
Zoals je zelf zei, je trapte af met een parabel over twee vogels, die hun vleugels vrij uitslaan en de lucht waarin ze kunnen vliegen niet eens meer opmerken. “We beseffen niet eens meer hoe diep de waarden van de Grondwet in ons denken verankerd zitten. Denk aan de vogels en de lucht waardoor ze vliegen. Wat er al je hele leven al was, daarvan ben je je soms nauwelijks meer bewust,” zei je.
“We”?
Mij deed deze passage pijn. Want ja, voor heel veel mensen in Nederland is het waar dat zij de vrijheid hebben om hun leven volgens hun eigen keuze in te richten.
Maar niet voor iedereen.
Juist in 2017 werd op heel veel manieren pijnlijk en openlijk duidelijk voor iedereen in Nederland, dat er groepen vrouwen zijn voor wie die vrijheid niet vanzelfsprekend is.
– Shirin Musa en Femmes for Freedom braken het debat over vrouwenonderdrukking wijd open met een ophefmakende postercampagne.
– De moedige Ouahiba, samen met NOS Mashup-makers Anna Pruis, Nisrine Sahla en Roel van Niekerk brachten in de openbaarheid hoe Marokkaans-Nederlandse vrouwen lijden onder expose-groepen op Telegram.
– Nadia Ezzeroili beschreef verpletterend over de pijn bij vrouwen van islamitische of Hindoestaanse achtergrond.
– Onderzoekster Anita Nanhoe spreekt zich luid en duidelijk uit; feministische vrouwen Sunita Biharie, Miryanna van Reeden, Meera Nankoe en Stella Bergsma slingerden de Twitterhashtag #genoeg tegen seksueel geweld aan.
Een lange opsomming? Zeker, maar nog verre van compleet. En dan zwijg ik nog over de problemen waar veel homo’s en lesbiennes mee te maken krijgen – van Bos en Lommer tot Staphorst, jazeker, en ik zwijg nog over mensen die hun geloof willen verlaten.
In je lezing besteedde je er geen expliciete aandacht aan. En dat vond ik jammer, want steun is heel hard nodig. Zoals Sunita Biharie verwoordde op Joop.nl, “vrouwen die spreken worden van alle kanten gebasht” of ze worden gebruikt voor andermans haat-agenda.
“Ik voel me in dit land thuis omdat ik er zelf kan bepalen wie ik ben. Een Zweeds-Nederlandse, een Nederland-Zweedse, Ajax-fan. En waar je lesbienne mag zijn, zoals Ien Dales. Net als ikzelf,” besloot je. Ik deel, als Nederlands-Nederlandse, je dankbaarheid voor deze vrijheid.
Maar laten we niet vergeten dat er nog té veel andere Nederlandse vrouwen zijn, vrouwen net zoals jij en ik, die niet vrij mogen vliegen. Die zich soms toch losbreken, hun vleugels uitslaan zoals jij en ik, maar tegen een veel, veel hogere prijs.
Houd oog voor hen. Wees ook hun minister, in woord én in daad.
Zoals Sunita Biharie haar oproep afsloot: “Om dit te veranderen hebben we iedereen nodig, hebben we de focus op het probleem nodig. Zullen we afspreken dat we vanaf vandaag allemaal onvoorwaardelijk onze handen ineen slaan om dit te veranderen?”
Met hoop op verandering en echte vrijheid voor allen die zich in Nederland bevinden,
Marieke
Photo by Josh Adamski on Unsplash
