Is het mogelijk om iets kwaadaardigs als iets goeds te zien wanneer het onverhoopte goede gevolgen lijkt te hebben? Ik neem u mee naar de middeleeuwen van Europa…..
Ik vraag me wel eens af: wat heeft de zwarte dood ons gebracht? Ieder weldenkend mens zou zeggen: heel veel ellende. Maar zijn we niet totaal onwetend als het gaat om de zwarte dood? Ligt het allemaal niet genuanceerder?
Ja, de zwarte dood heeft best wel wat mensen de ogen laten sluiten. Maar laten we dan de nuance niet verliezen. Velen waren beter af dan ze ooit geweest waren. Arbeid werd schaars en daardoor kon de lage klasse zich emanciperen. Men kon gedwongen arbeid weigeren, onderhandelen voor betere lonen en zo hun positie verbeteren. De zwarte dood was wellicht het begin van de moderniteit.
Een van de meest verschrikkelijke ziektes in Europa is door de zwarte dood bijna uitgeroeid: lepra. Zonder de zwarte dood hadden u voorvaderen niet het privilege gehad om vrij te zijn van deze aandoening. Daar hoort u vrijwel niemand over.
En wat denkt u van vrouwen? De zwarte dood is zeer feministisch. Door de arbeidskrapte konden vrouwen werk gaan doen dat normaal voor mannen was weggelegd. De nieuwe vrouw deed haar intrede: trots en eigen baas.
Maar het zou witheid niet zijn als het zwart niet zou onderdrukken. Gelijkwaardigheid is immers altijd het angstbeeld van de witte man. Witte mannen hebben de progressie van de zwarte dood via de witte patriarchale instituties van staat, kerk en wetenschap teniet proberen te doen. En vaak met succes.
Zoals u leest heeft de zwarte dood mogelijke onterecht zo’n slechte naam gekregen. En vraag u eens af: wie heeft er nu zo last van de zwarte dood? Het gaat toch enorm goed in dit land. Er sterven meer mensen door keukentrapjes dan door de zwarte dood.
Maar die emancipatie en zo, die had toch ook wel zonder zwarte dood gekund? Wellicht, maar toch. De volgende keer dat iemand het gevaar van de zwarte dood benoemt, corrigeer dan en laat de nuance zien. Misschien moeten we wat minder oordelend zijn.
