Allereerst is het belangrijk om te benadrukken dat het paranoïde is om alle moslims als onverdraagzaam fanatiek te zien. Ieder persoon, ongeacht zijn of haar ras, huidskleur, religie of nationaliteit, is een individu en moet altijd alleen maar worden beoordeeld op zijn of haar persoonlijke kwaliteiten. Er zijn veel bijzonder dappere, verlichte moslims en ex-moslims die hun leven riskeren om de humanitaire waarden onder de aandacht te brengen in de landen met een moslim meerderheid en moslimgemeenschappen in het Westen. Ik weet ook dat mijn eigen moslim-vrienden geweld en onderdrukking nooit goed zouden keuren. Ik zou mijn leven aan deze vrienden toevertrouwen, zonder enige twijfel.
Maar ik word zo langzamerhand de apologeten beu die proberen te doen alsof er geen enkel probleem heerst binnen de moslimwereld. Er bestaat geen twijfel over dat zowel islamitische terreur als islamfascisme, geïnspireerd door regressieve interpretaties van de islam, wereldwijd een reusachtig probleem zijn. Bij lange na niet de enige problemen, maar zeker een belangrijke oorzaak van het leed dat wordt verspreid. In hun wanhopige zoektocht naar oplossingen, neigen mensen zich vast te klampen aan simplistische verhalen. In de ogen van de walgelijke Alt-Right ( Ik noem ze ook wel het ‘racistische rechts’), zijn moslims de agressors en hebben zij een soort genetische aanleg voor onverdraagzaamheid en geweld. Dit is doortrapte en verachtelijke onzin. Maar het is net zulke onzin dat moslims allemaal onschuldige slachtoffers zijn van die lafhartige westerlingen. Moslims zijn niet alleen de aanstichters van islamitisch geweld en onderdrukking. Zij vormen ook de grote meerderheid van de slachtoffers die hierdoor vallen. Zij zijn mensen die een breed spectrum aan attitudes en persoonlijkheden behelzen met Maajid Nawaz aan de ene kant van dat spectrum, en Abu Bakr Al Baghdadi aan de andere kant.
Dit is geen gevecht tussen Oost en West, en dit is geen gevecht tussen gekleurde en blanke mensen. Noch is dit een gevecht tussen moslims en niet-moslims. Dit is een strijd tussen, aan de ene kant, zij die vechten voor mensenrechten en humanitaire waarden, en aan de andere kant, zij die de voorkeur geven aan regressieve waarden en theocratie. Wanneer een Saoedische vrouw afgeranseld wordt omdat haar hijab afgleed, een homoseksuele man wordt gestenigd door een boze menigte, een blogger voor het leven gevangen wordt gezet omdat hij mededeelde dat hij een atheïst is, een jonge man gedwongen wordt onder te duiken omdat hij doodsbedreigingen kreeg na het ‘liken’ van een Facebook-post, een Indonesische vrouw afgeranseld wordt omdat ze te dicht naast haar vriend stond in een openbare ruimte, of een ‘godslasteraar’ die naar verluidt iets lomps zei over de profeet vermoord wordt door een menigte en de moordenaar later gelauwerd en gevierd wordt – niets van dat alles is een reactie op het Westen.
Er komt hier geen westers buitenlands beleid aan te pas. Aan beide kanten komt er geen westerling aan te pas. Wanneer je Pakistaanse buurman vermoord wordt omdat hij homo, Ahmadi of atheïst is, raakt dit Amerika echt niet. Het helpt de Palestijnse zaak echt niet wanneer je vriend uit Bangladesh wordt neergestoken op straat, omdat hij pleit voor secularisme op zijn blog. Moslim-tegen-moslim geweld is wijd verspreid en dodelijk. Natuurlijk zijn er ook situaties waar Moslims als groep in overweldigende mate de slachtoffers zijn van terreur, maar niet de aanstichters. India is een schreeuwend en schandelijk voorbeeld van een land waar wreed anti-moslim geweld de norm is. Het gaat hier niet om DNA, het heeft niets te maken met ras. Het gaat hier om bepaalde religieuze en culturele attitudes die in de loop van de tijd ontwikkeld zijn. En om mensen die tussen deze vuren gevangen zitten.
Maar het heeft geen zin om te doen alsof er geen probleem is. Dat is er wel. Dit betekent niet dat het Westen geen enkele schuld draagt, of dat westerlingen hun buitenlandse beleid niet moeten onderzoeken, bespreken en hierop reflecteren. Buitenlands beleid kan bijdragen aan deze rotzooi, zonder enige twijfel. Kijk bijvoorbeeld eens naar de steun die het Westen geeft aan Saoedi-Arabië. Het betekent ook niet dat het Westen zelf totaal geen problemen heeft of dat het christendom zelf geen bloedige geschiedenis achter de rug heeft. We worstelen zelf nog steeds met mensen die de mensenrechten aan zouden willen tasten vanwege hun eigen christelijke agenda in bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Racisme en onverdraagzaamheid jegens moslims zijn ruimschoots aanwezig. Het racistische rechts moet onverdroten worden tegengesproken, aan de kaak worden gesteld en belachelijk worden gemaakt. Dit is allemaal waar.
Maar niets van dat alles rechtvaardigt de moord op de imam uit Birmingham omdat hij bij de vreedzame Ahmadi sekte hoorde, of het afknippen van de clitoris van een Indonesisch meisje met een nagelschaartje. Het ene kwaad rechtvaardigt het andere niet. Het straffen, gevangenzetten, onderdrukken en vermoorden van onschuldige mensen is altijd verkeerd. Iemand de zondebok maken voor de fouten van een ander is altijd verkeerd (sorry, Jehovah, maar je bent nu niet bepaald een geweldig rolmodel geweest in dit geval).
We hebben hier te maken met een diepgeworteld probleem. Pew Polls’ enquêtes suggereren dat een zorgwekkende hoeveelheid moslims, waarschijnlijk een wereldwijde meerderheid, er zwaar onliberale standpunten op na houdt (zoals pleiten voor de doodstraf voor homoseksualiteit of het verlaten van de islam). De Koran bevat vele passages die men gemakkelijk kan citeren om geweld en misogynie goed te praten. Saoedisch geld financiert veel moskeeën en madrassa’s over de hele wereld. Hierdoor verspreiden zij hun veel van hun vooral regressieve leer. Het feit dat zelfs de meerderheid van de Britse moslims (zoals meerdere peilingen hebben laten zien) positief tegenover het illegaal maken van homoseksualiteit staan, vind ik reden voor bezorgdheid. Doen alsof deze problemen niet bestaan of dat dit op de een of andere manier allemaal aan het buitenlandse beleid van het Westen ligt of aan historische wreedheden van het Westen (we negeren dan de vergelijkbare wreedheden gepleegd door islamitische overheden uit het verleden), zoals apologeten doen, helpt niemand. Het helpt moslims al helemaal niet.
Wanneer je zaken wilt veranderen, zal je altijd eerst de waarheid recht in het gezicht moeten durven aankijken. Hoe lelijk, lastig of politiek incorrect deze ook is. Dit is de reden voor mijn afkeer voor apologeten. Het maakt niet uit hoe knap en welbespraakt de man in het pak of het mooie, trotse meisje in haar hijab ook mag lijken, als hun boodschap “loop door mensen, er valt hier niets te zien, alles loopt op rolletjes” is, dan is die boodschap op zijn best onbehulpzaam en naïef, en op zijn slechts onoprecht. Het kan zijn dat je deze mensen wil steunen puur en alleen omdat ze moslim zijn en omdat er veel racisme en veel onverdraagzaamheid richting moslims bestaat. Ik kan daar inkomen. Maar, net als met elke groep mensen, zijn niet alle moslims gelijk. Ik wil bijvoorbeeld de Amerikanen steunen, maar dat betekent niet dat ik achter Donald Trump sta. Dit zou duidelijk moeten zijn, maar door hun goedbedoelde angst om het goede te willen doen, vergeten mensen dit geregeld.
Dit is hoe ik de apologeet en de hervormer uit elkaar houd. Een hervormer is open en direct over wat er aan de hand is en is toegewijd aan het willen werken aan de verandering hiervan. En apologeet is zelfgenoegzaam en zelfvoldaan. Een hervormer is gedreven om fouten recht te zetten. Een apologeet doet alsof er geen fouten bestaan. Een apologeet vindt het belangrijk dat hij of zij punten scoort binnen zijn of haar team. Een hervormer wil dingen verbeteren voor de mensheid. Een apologeet bagatelliseert misogynie, antisemitisme en homofobie. Een hervormer verdedigt gelijke rechten voor iedereen: man, vrouw, hetero, homo, moslim, jood, christen, atheïst. Een apologeet geeft alleen om de moslims. Een hervormer geeft om iedereen.
Beste mensen, sta aan de kant van de hervormers, niet de apologeten. Zij krijgen zo weinig steun van de liberalen in het Westen. En geloof me, zij hebben die steun hard nodig. Steeds meer mensen in de moslimwereld schuiven langzaam op naar meer liberale standpunten en ideeën. Het is onmogelijk om te weten hoeveel dit er zijn, aangezien zij dit vaak niet openlijk kunnen uitdragen omdat zij vrezen voor hun leven. Maar gedachten en meningen kunnen veranderen. Dus laten wij een stem geven aan hen die deze gedachten en meningen proberen te veranderen.
Dit artikel van de hand van Iona Italia verscheen eerder in het engels op Conatus News onder de titel Muslim Reformers versus Islam Apologists: A Brief Field Guide
Over Iona Italia:
Een voormalig academicus. Werkt tegenwoordig als freelance schrijfster, redacteur, vertaler en algemeen woordkunstenaar. U kunt haar op twitter vinden via @IonaItalia of op haar eigen website: https://www.ionaitalia.com/
Over Conatus News:
Conatus News is een onpartijdig, online nieuws en opinietijdschrift, dat in 2016 werd opgericht door grassroots activisten die een platform wilde bieden aan progressieve stemmen om verschillende onderwerpen te bespreken, zoals actualiteit, wetenschap, politiek, educatie, filosofie en religie. U kunt Conatus News op twitter vinden via @ConatusNews of op hun eigen website: https://conatusnews.com/
