Het was ook een beroerde stelling.
“De islam is een bedreiging voor de Nederlandse identiteit”
De islam bestaat niet, want interpretaties all over the place. Óf islam bestaat wel, want is de letterlijke lezing van de Koran. In beide gevallen: waar moet je heen met de stelling?
Vijf lijsttrekkers drukten ‘ONEENS’. Met graagte, al wiebelde Buma een beetje.
Vijf rode zuilen in de Rode Hoed.
Pechtold voorop, trots op de eensgezindheid: “Ik wil van Islam geen tweederangs religie maken, en van moslims geen tweederangs burger maken”
Roemer: “Een religie is nooit een probleem, mensen die het misbruiken voor terreur en haat zaaien, dat is een probleem. We moeten radicalisering voorkomen en de rotte appels eruit halen”
Klaver: “Iedereen die Islam een bedreiging vindt voor onze identiteit heeft niet begrepen wat onze identiteit is. Degenen die rotzooi trappen, pakken we keihard aan”
Buma: “De Nederlandse identiteit wordt wél bedreigd. Door de rádicale Islam. IS heeft ons de oorlog verklaard. We moeten ons keihard verdedigen”
Asscher: “Aboutaleb en Arib mogen we trots op zijn. Moslims zijn onze buren en collega’s. We hebben wel een probleem met Islamisten, die op basis van hun interpretatie van Islam de vrijheid van andere moslims, vrouwen, joden en homo’s beperken”
Asscher had de beste diagnose en kennelijk deze tips en citaten gelezen óf iemand in zijn staf die naar Maajid Nawaz geluisterd had. Hij verviel niet in de identiteitspolitiek, het groepsdenken, dat het islamdebat al jaren vervuilt. Hij noemde voorbeelden van liberale moslims, liberale individuen, hij hees déze mensen terecht op een schild. Hoewel: Aboutaleb en Arib zijn niet de goede voorbeelden ómdat ze moslim zijn, maar ómdat ze liberaal zijn.
Het viel wellicht weinig mensen op, maar Asscher benoemde daarna het islamisme: de wens om één interpretatie van islam op de samenleving op te dringen. Hij verviel daarmee niet in de regressieve onwil om Islam als religie te koppelen aan extreme theocratische opvattingen, maar benoemde de ideologie die hij bestrijdt. Een ideologie die in landen als Iran en Saudi-Arabië dominant is. Waar liberale moslims, ex-moslims, christenen, atheïsten, homo’s, vrouwen, en alle andersdenkenden voor hun leven moeten vrezen.
Later in het debat wist Asscher ook nog als enige van de vijf lijsttrekkers op te merken dat Nederland een seculier land is. Morgen gaat Asscher de telefoon oppakken. “Ayaan, het spijt me, je had gelijk, we waren er toen nog niet klaar voor.”
Pechtold en Klaver lieten zien dit allemaal nauwelijks te begrijpen, de urgentie niet te voélen, liever identiteitspolitiek te bedrijven, bewust of niet. Buma greep naar de joods-christelijke cultuur. Nee, Buma, het gáát niet over afstoffen van ándere religieuze mythes. Je moet de Elsevier niet altijd geloven. Roemer bleef haken in een verhaal over kansen en de hardnekkige meme dat het westen toch wel weer de schuld had van het terrorisme. Je moet ook Chomsky niet altijd geloven.
Waarom dit zo belangrijk is? Identiteit gaat over de ideeënstrijd met andere culturen en opvattingen binnen onze samenleving, óver onze samenleving. Over secularisme, over mensenrechten en vrijheden die zo universeel zijn dat we ze alleen maar op individuen kunnen toepassen. Over de vrijheid je mening te uiten, felle kritiek te mógen hebben op elke religie of andere ideeën. Deze ideeënstrijd kán en mag niet alleen de wedstrijd zijn van Wilders’ waanzin versus de reactionaire waanzin die daarop vólgt (of vice versa).
